Met grote verslagenheid hebben wij, schaakclub Woerden, kennisgenomen van het overlijden van ex-voorzitter, ere-voorzitter, ere-lid en zeer geliefd mens: Jan Bulk
Om Jan Bulk een clubicoon van de schaakclub te noemen is een understatement.
Jarenlang (sinds begin van de jaren 90) was hij voorzitter en toen hij dat niet meer was, veranderde er niet zo veel: hij bleef voortdurend met nieuwe ideeën en plannen komen.
Jan en zijn broer Fred gingen op 12-jarige leeftijd onder begeleiding van hun vader, voor de eerste keer naar de schaakclub Internos in Boskoop, om deel te nemen aan het ééndagstoernooi. In 2006 deden beide broers voor de 50e keer mee en werd de te winnen bokaal omgedoopt in de Bulk-Beker. In 2016 deden de broers voor de 60e keer mee, zonder onderbreking. Dat was Jan ten voeten uit: als hij ergens contacten had gelegd, vrienden had gemaakt, “nam hij die mee” wanneer hij verhuisde. En hij keerde ook altijd terug.
Schaken was een rode draad bij Jan. In de nachttrein van Moskou naar -Petersburg raakte hij met Henk Dankers zo verdiept in het spel dat daarna een groot deel van de bezienswaardigheden van Petersburg werd gemist.
Hoewel het tegenwoordig een cliché is: Jan zocht altijd verbinding: tussen schakers, tussen verenigingen, met vrienden. Hij werd lid van de schaak historische vereniging en natuurlijk probeerde hij andere geïnteresseerden over te halen.
Hij organiseerde een eigen schaaktoernooi, samen met Carl Schoor, waarbij hij nadrukkelijk vrienden van vorige clubs uitnodigde: het Winterkosttoernooi wordt inmiddels al zo n 25 jaar georganiseerd, niet toevallig af en toe in het gebouw van ‘zijn’ hockeyclub.
Jan was een zeer behoorlijk schaker (een meer dan gemiddelde clubschaker), maar het ging hem toch meer om de schakers dan om de partijen. Waar hij een kans zag, kwam hij helpen. Ik zie hem nog voor me in de sporthal waar vluchtelingen uit Syrië werden opgevangen, druk gesticulerend tegenover een schaker die een andere taal sprak.
Wanneer iemand niet meer in staat was om naar de club te komen, dan ging Jan daar zelf naar toe: zo speelde hij tweekampjes met Piet Ravensberg, Evert Mallon en Dick Hagoort
Typerend voor Jan is het volgende citaat uit één van zijn wedstrijdverslagen: “Een dag met uitersten. Om 14.00 uur was de begrafenis van Ton Strik in Haarlem. Onze club was goed vertegenwoordigd. Op verzoek van de familie hield Wick een korte toespraak. De knop ging daarna om, en Pia, Jan P. en ondergetekende togen met Woerden 3 naar Moira Domtoren 3 in Utrecht”.
In de jaarlijkse schaakmatch Woerden – Bodegraven, door Jan nieuw leven in geblazen, speelde hij als voorzitter altijd tegen de voorzitter van Bodegraven. Toen hij geen voorzitter meer was veranderde dat in “clash tussen de ex-voorzitters” .
Ik herinner me dat ik hem een keer tegen kwam in de stad toen hij (gespeeld) vertwijfeld uitriep: “wanneer kom je nu eindelijk weer langs? Ik moet nodig opscheppen over mijn kleinzoon!”
Kenmerkend voor Jan was zijn kernachtig taalgebruik: korte rake zinnen in woord en geschrift.
Aan de voorzitter van de hockeyclub: “ik stel voor de hockeyjeugd te interesseren voor schaken. In de winterstop. De schaakclub werkt mee. Hoor graag reactie”
Jan had veel zelfironie: “Rodeloperwaarts: “Na een goede opening en volgens mij stevige partij, waarin de tegenstander alle bedenktijd nodig had op één minuut na, ging ik ten onder, eervol, maar zonder punt”. Ook clubgenoten mochten hiervan meegenieten: “Leo, Pia, Gert en ik hielden de nul”.
“Dat ik de uitslag van de oud-voorzitters Hans Dijk Jan Bulk 0-1 apart vermeld is natuurlijk louter toeval”.
Het waren overigens niet alleen schakers die op Jans hulp konden rekenen. Zo ging hij na zijn uitdiensttreding maaltijden bezorgen bij mensen die dat om allerlei redenen goed konden gebruiken.
De dag voor zijn overlijden kwam ik hem tegen bij de Roemenië markt. Uiteraard als vrijwilliger. Hij was verantwoordelijk voor de boeken. “En ik heb zelf natuurlijk de eerste keus!” Maar ook daar ging het hem om de mensen.
Op de schaakclub werd, de dinsdag na zijn overlijden, twee minuten stilte in acht genomen. Daarna werd de hele avond nauwelijks gesproken.
Jan zal ontzettend worden gemist.
Henk Dankers
Henk de Heer
